Evliyalar diyarıyız. Doğru. Bırakın her köyü mahalleyi neredeyse hemen hemen her sokakta bir evliyamız yatıyor. Yalnız Tilloda on binlerle ifade edilen sayıda evliyamız bulunuyor.

İl merkezinde de durum çok farklı değil. Büyük çoğunluğu eski mahallerde olmak 80 civarındaki cami veya mescidin tamamında birer evliya yatıyor. Şeyh Babisor, Şeyh el Horani, Şeyh En Nakkaş, Şeyh Barke, Şeyh Devha Şeyh ıs Sıbre gibi bir sokak veya cadde kenarında kalmış olanlarla, Şeyh El Hülü,  Şeyh İlyas, Şeyh En Naccar, Zeynep Binti El Muhaddise gibi adlarına bağımsız türbeleri olanlarda eklendiğinde bu sayı artıyor. Şeyh Musa, Şeyh Devha, İbleliye, Şeyh Süleyman ve Zevye gibi halen faal olan mezarlıklar ile, Şeyh el Mepuni ile Kazım Karabekir Ortaokulunun alt ve üst kısımlarında yer alan iki mezarlıkta olduğu gibi terkedilmiş mezarlıklarda yatan evliyaları da hesaba kattığımızda Siirtin bu alandaki gerçek envanterini çıkarmış oluruz.

İl merkezinde toplamda on binlerce evliyadan söz etmek mümkün. Ancak belirgin olan ve daha fazla tanınanlarında sayısı 300 leri bulur diye tahmin ediyorum. Peki bu kadar evliyamız varda, bunlar kimdir, nedir nereden gelmiştir diye biliyor muyuz? Maalesef hayır. Bu güne kadar ne müftülüğümüz ve nede Kültür ve Turizm Müdürlüğümüz tarafından bunların bir envanteri çıkarılmamış. Bu gün, bir çoğunun mezarları kaybolmak üzere. Yine bir çoğunun birer levhası bile yok.

Kalıcı türbeleri olanlar hakkında bile yeterli bir bilgiye sahip değiliz. Bir çoğunun doğum ve ölüm tarihlerini bile bilmiyoruz. Halbuki bunların hayatları araştırılabilir. Onların menkıbeleri derlenebilir, yeni nesillerin bilgisine sunulabilir. Ama bunların hiç birini yapmadık, bu güne kadar. Onlara saygı ve manevi hayatımız açısından yapmıyorsak bile inanç turizmi açısından bunu yapmak zorundayız. Siirt’in bu alandaki gerçek potansiyelini ortaya çıkarmalıyız.

Bunu yaptığımız takdirde Tillo ve Veysel Karani için ilimize  gelenlerin sayısında  hemen hissedilebilecek oranda bir artış meydana geleceği gibi kalış süreleri de önemli ölçüde artacaktır.

Bu vesile bütün  ilgillere bu konuyu hatırlatalım. Evliyamız, çok ama çoğunu bilmiyoruz. Önemli bir bölümü de İslam tarihinde birer kilometre taşı niteliğindedirler. Bildiklerimiz de ancak ölüm ve doğum tarihleri ile kulaktan dolma, doğru yanlış birkaç menkıbelerinin ötesinde değildir. Bunlar bizim kültürel değerlerimiz ve kayboluyorlar. Hayatlarının araştırılıp, kalıcı bir eser olarak basılmasından türbelerinin çevre düzenlemelerine kadar ne yapılması gerekiyorsa bir an önce yapılsın yoksa yarın çok geç olacak. Bir çok şeyde olduğu gibi.